Krytykę społeczeństwa najczęściej wyraża literatura. Taką też z założenia jest książka należąca do klasyki światowej literatury – „Zmartwychwstanie” Lwa Tołstoja. Jest to dzieło programowe, które wyraża poglądy samego autora na temat nierówności społecznej oraz postępowania względem innych.
„Zmartwychwstanie” Tołstoja opowiada historię bogatego właściciela ziemskiego – Dymitra Iwanowicza Niechludowa. Początkowo w powieści autor ukazał typowe życie człowieka o pozycji arystokraty w Rosji, które sprowadzało się do wydawania pieniędzy na mało potrzebne rzeczy i na utrzymanie kochanki, przy jednoczesnym zalecaniu się do panny, którą chciałby poślubić. Wszystko zmieni się w życiu Niechludowa od momentu, gdy zasiądzie w sądzie jako przysięgły i weźmie udział w procesie prostytutki oskarżonej o otrucie. Szybko okaże się, że oskarżona była jego kochanką, a sam arystokrata zacznie mieć dylematy moralne, dotyczące swojego życia i tego, jaki powinien wydać wyrok. Oprócz tego zaczyna zastanawiać się nad tym, jakie sam grzechy popełnił i biorąc udział w procesie, jego dusza zaczyna doświadczać oczyszczenia. Analizuje swoje postępki i zaczyna dostrzegać to, że on również uczynił innym wiele złego. Po wielkiej przemianie jaka w nim zaszła zaczyna czynić dobro, a rozpoczął od tego, że ożeni się z Katją, zezowatą i brzydką dziewczyną, przy czym na szeroką skalę zacznie pomagać innym.
W swojej powieści Lew Tołstoj doskonale przedstawia życie w ówczesnym mu rosyjskim społeczeństwie. W powieści świetnie widać, jak poplątane mogą być więzi pomiędzy ludźmi oraz w jakim mogą znaleźć się położeniu, gdy ograniczają ich wolność konwenanse, narzucone opinie i schematy postępowania. Powieść „Zmartwychwstanie” to świetna analiza zachowań społecznych oraz ukazanie ogromnej niesprawiedliwości względem rożnych grup społecznych. Pozycja ta koniecznie musi zostać przeczytana, gdyż zalicza się do kanonu klasycznej literatury.